(Q59649)

Yr oedd Thomas Herbert Parry-Williams (1887-1975) yn ysgrifwr, ysgolhaig a bardd. Fe'i ganed yn Rhyd-ddu, sir Gaernarfon, yn fab i Henry Parry-Williams, ysgolfeistr. Astudiodd yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth lle graddiodd yn y Gymraeg yn 1908 ac mewn Lladin yn 1909, a bu'n astudio yn ddiweddarach yn Rhydychen, 1909-1910, Freiberg, 1911-1913, a Paris,1913. Enillodd y Goron a'r Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru yn 1912 ac eto yn 1915. Yn 1914 fe'i penodwyd yn Ddarlithydd Cynorthwyol yn Adran y Gymraeg, Prifysgol Aberystwyth, ac yn 1920 cafodd ei benodi i Gadair y Gymraeg, lle yr arhosodd hyd ei ymddeoliad yn 1952. Cyhoeddodd sawl astudiaeth ar farddoniaeth a gweithiau ysgolheigaidd megis The English Element in Welsh (1923) ac Elfennau Barddoniaeth (1935). Cyhoeddodd hefyd gyfrolau o waith creadigol megis Ysgrifau (1928), Cerddi (1931), Olion (1935), Ugain o Gerddi (1949), Myfyrdodau (1951) a Pensynnu (1966). Cafodd ei ystyried yn llenor arloesol a ddatblygodd ffurf yr ysgrif bersonol, cerddi o gwpledi sy'n odli, a sonedau. Daeth yn ffigwr cyhoeddus amlwg a chafodd ei urddo'n farchog yn 1958. Priododd y Fonesig Amy Parry-Williams (1910-1988), a oedd yn awdures a darlithydd ac yn arbenigwraig ar gerdd dant a chaneuon gwerin Cymreig yn ogystal.