Dewi-Prys Thomas (Q65402)

Yr oedd Dewi-Prys Thomas yn bensaer ac Athro Pensaernïaeth yng Ngholeg Pensaernïaeth Cymru, Caerdydd, 1965-1981, ac ef oedd Athro Pensaernïaeth gyntaf Prifysgol Cymru. Cafodd ei eni yn Lerpwl yn 1916, yn fab i Dan Thomas, a fu'n gyfrwng i sefydlu Plaid Cymru, ac yn ddisgynnydd i Gweirydd ap Rhys (Robert John Pryse, 1807-1889); derbyniodd ei addysg uwchradd ac uwch yn y ddinas honno. Yn fyfyriwr enillodd Dewi-Prys Thomas lawer o wobrwyon ac ysgoloriaethau a chafodd anrhydedd yn y dosbarth cyntaf yn 1938 yng Ngholeg Pensaernïaeth Prifysgol Lerpwl. Yn 1947 cafodd ei apwyntio yn ddarlithydd yn ei hen goleg. Daeth i Gaerdydd yn 1940 i weithio ym mhractis T. Alwyn Lloyd a gwnaeth enw iddo'i hun fel actor ar y radio ac ar lwyfan, a bu'n weithgar ym mywyd gwleidyddol Cymru. Creodd y darluniau ar gyfer llyfr T. Rowland Hughes, O law i law (Llandysul, 1943) a Hunangofiant Tomi gan E. Tegla Davies (Bangor, 1947). Yn ystod ei gyfnod yn Lerpwl, cynlluniodd Talar Wen, Llangadog, i'w frawd-yng-nghyfraith Gwynfor Evans a Rhiannon (Nannon) ei wraig. Yn 1959 cynlluniodd yr 'House of the Year' yn Woolton, Lerpwl, i'r Woman's Journal, a Thŷ Cwrdd y Crynwyr yn Heswall, Cilgwri. Yr oedd Dewi-Prys Thomas yn aelod o lawer cymdeithas ac yn un o aelodau cyntaf Cymdeithas Ddinesig Caerdydd, ac yn 1970 fe'i hapwyntiwyd yn Gomisiynydd gyda Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru. Er iddo ymddeol yn 1981 parhaodd i weithredu fel ymgynghorydd i Wyn Thomas a'i Bartneriaid, cwmni o benseiri lleol, y bu'n gweithio â hwy ers 1974. Chwaraeodd ran flaenllaw gyda chynllunio Swyddfeydd Sir Gwynedd yng Nghaernarfon fel pensaer ymgynghorol i'r cwmni hwn. Bu farw yn 1985.